Akrilamid

Akrilamid je slučajno otkriven u hrani tokom Travnja 2002. godine. Otkrili su ga Švedski znanstvenici koji su otkrili velike koncentracije Akrilamida u hrani koja je bogata škrobom, kao naprimjer čips, pomfrit i kruh, hrani  koja je bila izložena termičkoj obradi pečenjem i prženjem, također su ustanovili da proizvodnja tj. stvaranje akrilamida u hrani ovisi o temperaturi kojom se obrađuju namirnice, što veća temperatura i duže pečenje ili prženje veća je i koncentracija akrilamida u hrani. Nije pronađen u namirnicama koje su kuhane ali nije ga bilo ni u onima koje nisu bile termički obrađene. 
 
Inače Akrilamid je kemikalija koja se koristi za proizvodnju poliakrilamidnih materijala. Poliakrilamid se koristi za tretman vode za piče, a koristi se i u obradi otpadnih voda kad mu je svrha da otklanja čestice nepoželjne u vodi. Također se koristi za proizvodnju ljepila, papira i kozmetike. Ovi poliakrilamidni materijali sadrže jako male količine akrilamida. Akrilamid se koristi i u građevini pri konstrukciji temelja velikih brana i tunela i kao što je već napisano javlja se tokom obrade hrane na visokim temperaturama, pečenjem i prženjem!

Akrilamid je kancerogena supstanca i poznato je da uzrokuje rak kod životinja,  a određene doze akrilamida su toksične za živčani sustav  kod ljudi i životinja. Do otkrića Švedskih znanstvenika, smatralo se da su ovoj toksičnoj supstanci bili izloženi samo radnici u industriji koji rade sa akrilamidom i pušači.

I danas evo nakon 6 godina od otkrića ove supstance u hrani, još uvijek ne postoji potpuno razumijevanje kako se to akrilamid formira u hrani. Ono što se može zaključiti za sad je da je to prirodan proces prilikom obrade hrane prženjem ili pečenjem na velikim temperaturama. I također je utvrđeno da što je hrana duže izložena velikim temperaturama tokom pečenja ili prženja to je veća koncentracija akrilamida u jelu.  Daleko najveće koncentracije ove supstance su pronađene u namirnicama bogatim škrobom, kao što je krompir ili žitarice. Još uvijek nije utvrđeno točno na kojoj temperaturi se akrilamid stvara u hrani tokom termičke obrade. Međutim ono što se zna je da nije pronađen u hrani koja je pripremana na temperaturama nižim od 120 °C, uključujući i kuhanu hranu.
Laboratorijski testovi na životinjama koje su izlagane akrilamidu,  rezultirali su sa tumorima. U Europskoj Uniji ova supstanca je klasificirana kao kancerogen i mutagen 2. kategorije.

KAKO SE OBRANITI:
Nova studija otkriva da polifenoli iz zelenog čaja, resveratrol iz crnog vina te alicin iz češnjaka onemogućavaju promjenu DNA u jetrenim stanicama uzrokovanu akrilamidom sprečavajući na taj način razvoj karcinoma.

Nova britanska studija pokazala je da potapanje krompira u vodi prije prženja umanjuje udio kancerogene materije akrilamida.Tokom ovog istraživanja, znanstvenici su pokušali tri različita pristupa: ispiranje svježeg krompira za pomfrit u vodi, njegovo potapanje u vodi tokom 30 minuta, i potapanje tokom 2 sata.      
Na te načine smanjeni su nivoi akrilamida do 23%, 38%, odnosno 48%, ali samo ako je pomfrit pržen do svijetle boje.

Preuzeto sa: toksicnahrana.blogger.ba
vitamini.hrjudzks.ba